Mobbing (w pracy) - przykłady, definicja [Gdzie zgłosić?]
Stwórz CV teraz
Mobbing w pracy to uporczywe, długotrwałe, często mściwe lub złośliwe nękanie lub zastraszanie pracownika. Służy m.in. poniżaniu, oraz izolowanie lub wyeliminowanie go z zespołu. Mobbing negatywnie wpływa na samoocenę, stan psychiczny i ocenę przydatności zawodowej. Zachowania mobbera to np. niesutanna bezzasadna krytka, również na forum publicznym, plotkowanie, rozsiewanie fałszywych informacji.
Takie sytuacje mają miejsce w każdej chwili, na całym świecie i są problemem na coraz szerszą skalę. Przechodzisz przez to? Dasz radę, tylko naucz się rozpoznawać oznaki mobbingu, uzbrój w wiedzę i działaj.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest mobbing
- jak się objawia mobbing w miejscu pracy
- jak udowodnić mobbing
- jak sobie radzić i gdzie zgłosić mobbing
- co mówi o mobbingu Kodeks Pracy
Jeśli masz już dość nieprzyjemnych sytuacji w pracy i chcesz szybko znaleźć nową posadę, pomoże Ci w tym skuteczne CV. Skorzystaj z kreatora CV, który stworzy dla Ciebie profesjonalny dokument.
Zobacz inne wzory, stwórz CV oraz list motywacyjny i pobierz dokumenty w PDF tutaj
Oto opinia Gosi — jednej z użytkowniczek naszego kreatora:
Dzięki takiemu świetnemu CV i listowi dostałam super pracę bardzo szybko!
1. Co to jest mobbing w pracy? Definicja
Art. 94(3) Kodeksu pracy mobbing definiuje jako działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
W tym kontekście bardzo ważna jest też niesymetryczna relacja między mobberem a ofiarą – znęcajacy się najczęściej ma władzę lub przewagę. Żeby prosto wyjaśnić pojęcie mobbingu, trzeba najpierw wymienić warunki, w jakich to zjawisko występuje.
Najważniejsze z nich to:
- zamknięte środowisko,
- zależności władzy,
- hierarchiczna struktura.
Mobberem może być:
- szef,
- współpracownik,
- członek zarządu,
- przełożony pracownika.
Zachowanie mobbera musi być:
- regularne (np. przynajmniej raz w tygodniu),
- długotrwałe (np. ponad sześć miesięcy),
- upokarzające,
- systematyczne,
- uporczywe.
Innymi słowy, żeby mobbing uznać za mobbing musisz mieć naprawdę dość i czuć, że od dawna Twój przełożony traktuje Cię wyraźnie gorzej niż innych, a jego zachowanie jest bezpodstawne, mściwe i złośliwe. W dodatku zaczyna wpływać na Twoją samoocenę, samopoczucie, a nawet pogarszać zdolności do pracy.
Oto czym jest, a czym nie jest mobbing w pracy i jak nie pomylić go ze zwykłą dyscypliną:
- | + |
pojedynczy incydent | powtarzające się akty przemocy psychicznej |
obie strony konfliktu dysponują mniej więcej tą samą siłą | jedna ze stron konfliktu ma władzę, druga tej władzy podlega |
egzekwowanie poleceń przez przełożonego | nakładanie na pracownika nierealnych do zrealizowania obowiązków |
uzasadniona krytyka | uporczywe zaniżanie kompetencji pracownika |
obgadywanie w pracy | szerzenie nieprawdziwych, szkalujących drugą osobę informacji |
Mobbing - definicja
Każda definicja mobbingu sprowadza się do nierównej relacji między przełożonym a podwładnym oraz na wykorzystywaniu swojej pozycji przez tego, który posiada więcej władzy.
Mobbing to:
- specyficzny rodzaj przemocy psychicznej.
- nadmierna presja w miejscu pracy, z którą ciężko sobie radzić.
- prześladowanie pracownika przez przełożonego lub/i współpracowników.
Wikipedia, definiując mobbing dodaje cytat z kodeksu Międzynarodowej Organizacji Pracy. Mobbing według MOP to: obraźliwe zachowanie poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników.
A co mówią inne przepisy?
Mobbing – Kodeks Pracy
Najważniejszą definicją mobbingu jest dla Ciebie ta, którą tworzy polskie prawo. To właśnie ten tekst będzie podstawą formułowania ewentualnych roszczeń w stosunku do pracodawcy.
Dlatego przypomnijmy jak wygląda fragment dotyczący mobbingu w Kodeksie Pracy.
Art. 94³ § 2 Kodeksu Pracy: Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Ustawa o mobbingu ustala co następuje:
- Pracodawca musi przeciwdziałać mobbingowi.
- Mobbing polega na nękaniu i zastraszaniu pracownika, wywołując u niego rozstrój psychiczny.
- Pracownik może żądać od pracodawcy zadośćuczynienia za mobbing.
- Pracownik ma prawo dochodzić odszkodowania za straty psychiczne wywołane przez mobbing w pracy.
To najważniejsze, co powinieneś na ten temat wiedzieć.
Stres w pracy dotyczy wielu z nas. Możesz nauczyć się opanowywać nerwy. Zobacz, co radzimy w naszym artykule: Jak radzić sobie ze stresem w pracy i na co dzień?.
2. Przykłady mobbingu
Przykłady zachowań mobbingowych można wymieniać w nieskończoność. Zależą od rodzaju organizacji firmy, typu i miejsca pracy, praktyk zarządzania, cech charakteru stron konfliktu oraz wielu innych.
Wśród najbardziej charakterystycznych zachowań mobbera znajdują się:
- obmawianie, rozsiewanie plotek,
- nękanie w pracy,
- ograniczenie możliwości wypowiadania się (np. nagminne przerywanie, niedopuszczanie do głosu),
- nieuzasadnione krytykowanie,
- groźby,
- wyśmiewanie,
- przydzielanie zbyt trudnych zadań,
- wydawanie absurdalnych poleceń,
- ukrywanie istotnych informacji,
- bierna agresja,
- pogróżki,
- szykanowanie,
- poniżanie.
Lista jest długa. Terror biurowy to mobbing w typowej postaci. Ale mobbing występuje we wszystkich środowiskach pracy.
Mobbing w policji
Nie trzeba oglądać Drogówki, żeby wiedzieć, że praca policjanta jest ciężka. Mobbing w policji jest częstym zjawiskiem, a co najgorsze - bardzo trudno go wykryć.
Wyzywanie i poniżanie niższych rangą pracowników zdarzają się często. Co jeszcze? Nieuzasadnione degradacje, umniejszanie zasług, wyśmiewanie. Niestety, stróże prawa rzadko chcą ujawniać tego typu problemy.
Mobbing w wojsku
Tu nie jest lepiej.
W jednostce w Hrubieszowie 20 żołnierzy złożyło pozew przeciwko dowódcy. Zarzucali mu: poniżanie, wyzywanie i wydawanie absurdalnych poleceń. Dowódca miał mówić o sobie: “Jestem Bogiem”. Teraz grozi mu do 2 lat więzienia.
Mobbing w szkole
Podobin. Mała, wiejska szkoła. Dyrektorka wyzywa, upokarza, zastrasza, szantażuje zwolnieniami. Ta historia kończy się samobójstwem ofiary mobbingu i zakazem zajmowania stanowisk kierowniczych dla mobberki.
Tak wygląda mobbing w szkole wobec nauczyciela.
Wskazówka: należy odróżnić zarządzanie zespołami od rządzenia ludźmi i nadużywania władzy.
Jesteś niezadowolony z atmosfery w pracy i chcesz pożegnać się z obecnym pracodawcą? Podpowiadamy, jak zrobić to w najlepszy sposób w artykule: Jak zmienić pracę z klasą?
Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.
3. Jak udowodnić mobbing w pracy?
Nie będzie łatwo. Twój szef nie musi od razu być Weinsteinem, żeby jego zachowanie podchodziło pod mobbing. Niemoralne propozycje są na liście zachowań charakterystycznych dla mobbingu, ale najczęściej sprawa jest dużo trudniejsza do sklasyfikowania.
Mobbing a molestowanie to zresztą inny temat, bardziej związany z naruszaniem zasady równego traktowania w zatrudnieniu.
Molestowanie seksualne może zaistnieć zupełnie poza konfiguracją podwładny-pracodawca. Jeśli jednak dotyczy Ciebie i Twojego szefa, staje się mobbingiem.
Jak udowodnić, że mobbing rzeczywiście miał miejsce?
- Dokumentuj przypadki mobbingu.
- Sprzeciwiaj się mobbingowi, komunikuj, że nie akceptujesz tego zachowania.
- Zbieraj świadków.
- Zbieraj dowody (maile, notatki, nagrania itp.).
- Rozmawiaj o tym, że jesteś ofiarą mobbingu z rodziną i przyjaciółmi.
- Spotkaj się z psychologiem, jeśli twoje samopoczucie uległo pogorszeniu z powodu zachowania mobbera względem Ciebie.
- Powiedz o mobbingu osobie z działu HR.
- Złóż pisemną skargę.
Kto odpowiada za mobbing w pracy?
Prawo nakazuje Twojemu pracodawcy chronić Cię przed mobbingiem. Według przepisów każdy szef ponosi odpowiedzialność za ewentualne przypadki mobbingu w jego miejscu pracy.
Co więcej, istnieje w naszym prawie kara za mobbing. Podlega jej zarówno mobber, jaki i pracodawca.
Polityka antymobbingowa i antydyskryminacyjna powinna istnieć w każdej firmie.
Gdzie zgłosić mobbing i jak rozprawić się z mobberem?
Jednym z praw pracownika jest możliwość egzekwowania odszkodowania za mobbing w miejscu pracy. Jak to zrobić?
Złóż skargę w PIP, czyli Państwowej Inspekcji Pracy. Przygotowaliśmy dla Ciebie coś, co możesz wykorzystać: Skarga do PIP - wzór. Jeśli obawiasz się konsekwencji wniesienia zawiadomienia o mobbingu, możesz to zrobić anonimowo.
Możesz też napisać pozew o mobbing i złożyć go bezpośrednio w Sądzie Pracy. Przykładowe zawiadomienie o mobbingu - wzór pisma w sprawie mobbingu znajdziesz tutaj.
Chcesz rzucić pracę z powodu mobbingu? Albo z jakiegokolwiek innego powodu? Zobacz nasz artykuł: Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika - wzór + 4 porady.
4. Jak radzić sobie z mobbingiem?
Schemat jest powtarzalny. Uporczywie i systematycznie Twój przełożony nęka Cię psychicznie. W końcu zaczynasz wierzyć, że jesteś do niczego. Słabniesz i tracisz jakiekolwiek zasoby sił do obrony.
Jak to w ogóle możliwe, skoro wszyscy wokół widzą, jak jesteś traktowany?
Nikt nic nie powie? I tu dochodzimy do sedna problemu mobbingu w pracy.
Za tym wszystkim stoi strach.
Jedni boją się utraty pracy, inni angażowania w konflikty. Wszyscy mają coś do stracenia. Dlatego musisz myśleć o sobie. Warto skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologa, która złagodzi skutki mobbingu w Twojej głowie.
Rodzaje mobbingu
To trzeba wiedzieć chociażby dlatego, że może się przydać w sytuacji ewentualnego uczestnictwa w procesie przeciwko mobberowi.
- Mobbing horyzontalny (poziomy) - mobbing między pracownikami
- Mobbing wstępujący (pionowy) - zwierzchnik nęka podwładnego
- Mobbing skośny - ofiarą jest przełożony, a mobberem podwładny
Bez względu na to, który rodzaj mobbingu opisuje Twoją sytuację, molestowanie psychiczne w pracy należy piętnować, zgłaszać, a w rezultacie tych działań - karać.
Jak się bronić przed mobbingiem w pracy?
| dobrze |
|---|
|
| żle |
|---|
|
Możesz zachować zimną krew i próbować dać sobie radę.
Możesz również rozejrzeć się za inną pracą i firmą, w której kultura pracy, a także sposób traktowania pracowników stoją na wyższym poziomie.
Inne poradniki:
Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.
Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.
Jeśli Twój problem to mobbing w pracy, forum jest do Twojej dyspozycji. Możesz podzielić się swoją historią, zadać pytanie lub porozmawiać z osobami, które mają podobne doświadczenia.
![Jak negocjować wynagrodzenie [Lepsze zarobki i podwyżka]](https://cdn-images.interviewme.pl/pages/e886af964a3d7b491f9dac52fbdb2606.jpg?fit=crop&h=250&dpr=2)
