Cechy charakteru i osobowości (pozytywne i negatywne)

Oto opinia Gosi — jednej z użytkowniczek naszego kreatora:

Dzięki takiemu świetnemu CV i listowi dostałam super pracę bardzo szybko!

1. Cechy charakteru - czym różnią się od osobowości?

Charakter, cechy charakteru, osobowość - te pojęcia mają różne definicje i ich rozumienie zmieniało się na przestrzeni lat.

Czym zatem się różnią? Te zawiłości wyjaśnia Igor Rotberg - psycholog i psychoterapeuta:

Zależy do jakiej definicji charakteru czy osobowości się odwołamy. Jeśli odniesiemy się do Hansa Eysencka - badacza osobowości - powiemy, że osobowość to względnie stała organizacja charakteru, temperamentu, intelektu i właściwości fizycznych, które determinują specyficzne sposoby przystosowania się do otoczenia. Jednak na przestrzeni rozwoju psychologii teorii osobowości powstało bardzo dużo. Ważniejsze zatem zdaje się być pytanie, na ile możemy kształtować nasz charakter, a na ile pozostaje on niezmienny. Charakter człowieka kształtuje się przez całe życie - zarówno przez proces socjalizacji, jak i przez indywidualną aktywność danej osoby. Również wraz z wiekiem w pewnym zakresie zmieniają się nasze cechy charakteru. Na ich zmienność mają wpływ wydarzenia, powtarzalność pewnych sytuacji czy procesy organiczne zachodzące w naszym organizmie. Zatem na pewno częściowo możemy modyfikować nasz charakter. I na takim założeniu opierają się wszelkie praktyki pomocowe (np. psychoterapia czy coaching).

Igor Rotberg

psycholog i psychoterapeuta

W ujęciu psychologicznym można stwierdzić, że osobowość jest po prostu zestawem pewnych cech charakteru.

“Trzonem” osobowości jest charakter, który może się zmieniać, jednak jego podstawę buduje siła woli, sposób reagowania na bodźce, czy też zasady, którymi się kierujemy.

Z kolei na charakter składają się jego określone cechy. Cechy charakteru są kształtowane przez wychowanie, środowisko społeczno-kulturowe, przeżycia, doznania, czy też po prostu… odziedziczone geny.

Wiele osób zastanawia się, jakie są zatem pozytywne i negatywne cechy charakteru...

Należy jednak pamiętać, że nie zawsze można obiektywnie stwierdzić, że dana cecha jest “dobra” lub “zła”. Taka trudność pojawia się np. w przypadku kariery zawodowej.

- Warto byłoby zdefiniować, czym są pozytywne i negatywne cechy. I kto je ma oceniać? - pyta Rotberg. - Okazuje się bowiem, że ta sama cecha na jednym stanowisku będzie pożądana, a na innym - wręcz przeciwnie - będzie uważana za utrudniającą wykonywanie pracy. Dodatkowe utrudnienie przy ocenianiu naszych cech wprowadza osobiste ich definiowanie. Przyszły pracownik oraz pracodawca na rozmowie kwalifikacyjnej mogą mówić o tej samej cesze, jednak ich rozumienie tejże może być zgoła odmienne.

Musisz więc pamiętać, że nie zawsze cecha charakteru, która wydaje Ci się pozytywna, będzie tak samo odbierana przez Twoje otoczenie - partnera, przyjaciół czy też współpracowników.

Czym jest charakter?

Charakter to pojęcie z dziedziny psychologii, które funkcjonuje w języku potocznym. Na charakter składają się cechy psychiczne danej osoby, które uwidaczniają się w życiu społecznym i są oceniane przez innych ludzi. Cechy charakteru wynikają z osobowości i temperamentu człowieka.

W następnym rozdziale zobaczysz, które z cech charakteru uznaje się za pozytywne, a które za negatywne. 

Pracodawcy często pytają kandydatów o ich “mocne” i “słabe” strony. Dowiedz się, jak odpowiadać na te pytania, aby zwiększyć szansę na zatrudnienie: Mocne i słabe strony. 5 rad, jak odpowiedzieć i dostać pracę.

2. Jakie są cechy charakteru? Subiektywna lista pozytywnych i negatywnych cech charakteru

Jak widzisz, nie zawsze można mówić o dobrych i złych cechach.

Dlatego wszelkie listy, rankingi i innego rodzaju zestawienia “pozytywnych” i “negatywnych” cech będą w pewnym stopniu subiektywne.

Jednak aby pomóc Ci lepiej zrozumieć istotę cech charakteru oraz różnicę między charakterem a osobowością, poniżej przygotowałem dla Ciebie listę z przykładami.

Pozytywne (dobre) cechy charakteru człowieka — lista alfabetyczna:

Pozytywne cechy charakteru to takie, które pozwalają nawiązywać dobre relacje z innymi i pomagają nam dobrze funkcjonować w życiu. 

• Asertywność
• Bezinteresowność (altruizm)
• Dokładność
• Dobroduszność
• Empatia
• Gościnność
• Grzeczność
• Komunikatywność
• Lojalność
• Obowiązkowość
• Pomysłowość
• Pracowitość
• Punktualność
• Samodzielność (zaradność)
• Sumienność
• Szczerość
• Troskliwość
• Uczciwość
• Uprzejmość
• Wiarygodność
• Wielkoduszność
• Wyrozumiałość
• Zdyscyplinowanie
• Życzliwość

Negatywne (złe) cechy charakteru człowieka — lista alfabetyczna:

Negatywne cechy charakteru to takie, które utrudniają funkcjonowanie na co dzień i generują konflikty.

• Agresja
• Arogancja
• Bezczelność
• Bezmyślność
• Bezwzględność
• Chamstwo
• Chciwość, chytrość
• Cynizm
• Despotyzm
• Duma
• Egocentryzm, egoizm
• Fałszywość
• Fanatyzm
• Gadulstwo
• Gnuśność
• Grubiaństwo
• Gwałtowność
• Hipokryzja
• Impulsywność
• Kłótliwość
• Konformizm
• Lekkomyślność
• Lenistwo
• Łakomstwo
• Łatwowierność
• Małostkowość
• Mściwość
• Niecierpliwość
• Nieczułość (brak empatii)
• Nieszczerość
• Obłuda
• Okrucieństwo
• Opryskliwość
• Pogarda
• Podejrzliwość
• Porywczość
• Rozrzutność
• Roztargnienie
• Skąpstwo
• Tchórzostwo
• Uległość
• Wścibstwo
• Wulgarność
• Wyrachowanie
• Zachłanność
• Zarozumiałość
• Zrzędliwość

A jak sprawa wygląda, jeśli chodzi o cechy osobowości? W tym przypadku można się powołać np. na model autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae’a, tzw. Wielką piątkę.

Wyróżnia on 5 czynników osobowości:

1. Neurotyczność (vs stałość emocjonalna). Rozumiana jako przystosowanie lub niezrównoważenie emocjonalne, skłonność do przeżywania negatywnych emocji i podatność na stres.

2. Ekstrawersja (vs introwersja). Określająca jakość i ilość interakcji społecznych.

3. Otwartość na doświadczenie. Ten czynnik określa, w jakim stopniu jesteś otwarty na doświadczenia życiowe, jaką masz tolerancję na “nowość”.

4. Ugodowość (vs antagonizm). W tym przypadku chodzi o nastawienie do innych ludzi.

5. Sumienność (vs nieukierunkowanie). Ten czynnik określa poziom wytrwałości i motywacji w dążeniu do celu.

Przykładami cech dojrzałej osobowości są np. akceptacja samego siebie, znajomość emocji własnych oraz innych osób i radzenie sobie z nimi, pewność siebie, umiejętność motywowania samego siebie, realny optymizm.

Przygotowujesz CV i zastanawiasz się, czym różnią się umiejętności miękkie od twardych i o których z nich warto wspomnieć? Przeczytaj nasz artykuł: Umiejętności miękkie i twarde - lista z przykładami. Jak je wpisać w CV?

Chcesz od razu napisać CV? Skorzystaj z naszego kreatora, w którym znajdziesz profesjonalne szablony do uzupełnienia i praktyczne podpowiedzi. Stwórz CV w 5 minut tutaj.

Kreator CV

Zobacz inne szablony, stwórz CV i pobierz dokument w PDF tutaj.

3. Jak sprawdzić, jaki masz charakter i czy warto to zrobić?

"Ciekawe, jaki mam charakter..."

W internecie szukasz darmowych kwestionariuszy osobowości i testów cech charakteru.

Większość to jednak tylko quizy i rozrywka. Tylko nieliczne spełniają standardy testów psychologicznych (np. testy Big Five Personality lub Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R).

Pamiętaj jednak, że wypełnienie kwestionariusza i zapoznanie się z wynikiem, to dopiero początek drogi.

- Kwestionariusze i testy są użyteczne, o ile wiemy, jak wykorzystać otrzymane wyniki i o ile osoba rzetelnie je wypełnia - podkreśla psycholog i psychoterapeuta Igor Rotberg. - W niektórych testach umieszczona jest tzw. skala kłamstwa, która dodatkowo mierzy, czy osoba, wypełniająca dany test, nie przedstawia siebie w innym świetle niż tym, w jakim siebie widzi. Oczywiście możemy taki test wykonać dla poznania samych siebie. Jeśli jednak mamy do czynienia z testem osobowości, warto zwrócić uwagę, że przekazywanie informacji osobie, która taki test wypełniła, powinno się odbyć z zachowaniem wszystkich zasad, których należy przestrzegać przy diagnozie psychologicznej.

Tak więc jeśli rzeczywiście chcesz lepiej zrozumieć swoją osobowość i doskonalić charakter, warto skorzystać z pomocy specjalisty. Pomoże Ci on zinterpretować wyniki testu, a także wyznaczyć pożądaną ścieżkę rozwoju.

Masz wrażenie, że “minąłeś się z powołaniem” i praca nie sprawia Ci przyjemności? Może być to oznaka wypalenia zawodowego! Dowiedz się, jakie są jego główne symptomy i jak z nim walczyć: Wypalenie zawodowe - objawy i przyczyny. Jak zapobiegać i zwalczać?

4. Cechy charakteru do CV. Jakie zainteresują pracodawców?

Czy wiesz, jaka jest kluczowa zasada, którą powinieneś kierować się tworząc CV i list motywacyjny czy też odpowiadając na pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

Dopasowanie do oferty pracy.

Możesz mieć wiele wyjątkowych, przydatnych i pozytywnych cech charakteru, jednak dla pracodawcy nie będą one miały dużego znaczenia, jeśli nie są związane ze stanowiskiem, o które się ubiegasz.

- Nie ma puli cech charakteru, która zawsze i w każdym zawodzie gwarantowałaby osiągnięcie sukcesu - wyjaśnia Rotberg. - Wszystko zależy od tego, o jaki rozwój, o jaki awans oraz o jakie stanowisko i jaką firmę chodzi - dodaje.

Dlatego przede wszystkim powinieneś dokładnie zapoznać się z ofertą pracy i zastanowić się, czy posiadasz cechy charakteru, o których pracodawca wspomina w wymaganiach.

Warto wiedzieć: Dla pracodawcy ciekawsze niż wymienianie cech charakteru, będzie opisanie konkretnych doświadczeń i osiągnięć, które je potwierdzają. Przykład: Jeśli jesteś “charyzmatyczny”, dowodem na to może być informacja, że “zbudowałeś 5-osobowy zespół sprzedażowy, który zwiększył roczną sprzedaż o 30%”.

Niektóre cechy charakteru mogą jednak znacznie ułatwić zdobycie pracy i odnalezienie się w zespole. - Pokora, lojalność, odpowiedzialność, inicjatywa, umiejętność pracy w zespole, komunikacja interpersonalna, autoprezentacja, entuzjazm i poczucie humoru. To cechy zdecydowanie pożądane przez pracodawców - zdradza Aleksandra Bończewska, psycholog i doradca ds. rozwoju kariery w Atelier Kariery.

Ciekawostka: Z badań Toma Corleya wynika, że milionerzy mają wspólną cechę osobowości - tzw. pozytywne nastawienie psychiczne (Positive Mental Outlook). Na ten typ osobowości składają się takie cechy jak optymizm, wdzięczność, opanowanie, oraz wiara w to, że osiągnie się sukces.

Cechy charakteru po angielsku

Przygotowujesz angielskie CV?

Poniżej przygotowałem dla Ciebie listę przykładowych cech charakteru po angielsku, które mogą być istotne z punktu widzenia pracodawcy.

Pamiętaj jednak, że w CV nie warto kłamać. Wybierz tylko te określenia, które najlepiej oddają Twój charakter.

Cechy charakteru po angielsku (traits) - przykłady:

• ambitious (ambitny)
• calm (spokojny)
• charismatic (charyzmatyczny)
• confident (pewny siebie)
• cooperative (dobrze odnajdujący się w zespole)
• creative (kreatywny)
• determined (zmotywowany)
• energetic (energiczny)
• enthusiastic (entuzjastycznie nastawiony)
• flexible (dostosowujący się do okoliczności)
• focused (skupiony na celu)
• friendly (towarzyski)
• honest (szczery)
• independent (samodzielny)
• open-minded (otwarty na konstruktywną krytykę)
• organized (zorganizowany)
• patient (cierpliwy)
• punctual (punktualny)
• responsible (odpowiedzialny)

Jak wpisać cechy charakteru do CV?

Kluczowe cechy powinieneś wymienić zaraz po umiejętnościach specjalistycznych.

Pamiętaj, aby zamieścić je na 1. stronie CV - pracodawcy często nawet nie zaglądają na kolejną stronę!

Być może zastanawiasz się, w jaki sposób pracodawcy sprawdzą, czy rzeczywiście posiadasz pożądane przez nich cechy charakteru i osobowości...

Oprócz szczegółowego wywiadu, ubiegając się o pracę związaną z obsługą klienta lub zarządzaniem zespołem, możesz spodziewać się zadań i testów mierzących m.in. cechy osobowości. Takie działania pomagają oszacować Twój potencjał i zmniejszają ryzyko związane z zatrudnieniem. Cechy najczęściej są mierzone za pomocą takich testów jak: APIS-Z, Hogan (HPI, HDS, MVPI), SHL, Gallup, DISC. Skuteczną i zarazem coraz częściej stosowaną metodą jest assessment center, czyli wielowymiarowy proces oceny kompetencji, podczas którego kandydat jest obserwowany i oceniany przez zespół asesorów. Do większości tego typu metod nie można się przygotować. Jednak przed rozmową kwalifikacyjną zapoznaj się z typami pytań i zadań, tak, abyś mógł poczuć się pewniej i swobodniej.

Aleksandra Bończewska

psycholog i doradca ds. rozwoju kariery

Szukając pracy (a także wpisując cechy charakteru do CV) powinieneś jednak zastanowić się, czy zawsze warto mówić to, co pracodawca chce usłyszeć...

- Trzeba zadać sobie pytanie, czy próbować zmienić nasze cechy charakteru, żeby dostosować się do danego miejsca pracy, czy raczej poszukać miejsca pracy dostosowanego do naszego charakteru? - kończy Rotberg.

Czeka Cię rozmowa kwalifikacyjna? Dowiedz się, jakie pytania prawdopodobnie usłyszysz: “Pytania na rozmowie kwalifikacyjnej i najlepsze odpowiedzi (Przykłady)”. Jeśli przygotowujesz się do assessment center, tutaj znajdziesz przykładowe zadania: “Assessment center - przykładowe zadania i 15 rad jak się przygotować”.

Musisz napisać również list motywacyjny? W naszym kreatorze znajdziesz nowoczesne wzory do wypełnienia i praktyczne porady. Stwórz list motywacyjny w 5 minut tutaj.

Kreator listu motywacyjnego

Zobacz inne szablony, stwórz list motywacyjny i pobierz dokument w PDF tutaj.

Jakie cechy charakteru chciałbyś doskonalić, a z którymi walczyć? Zostaw swój komentarz poniżej.